Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, temiz enerji teknolojilerinin üretiminde kullanılan kritik minerallerin birkaç ülkenin tekelinde olduğunu belirterek, temiz enerjide çeşitliliğin önemine dikkat çekti.
Küresel enerji sektöründe büyük bir dönüşüm yaşandığını söyleyen Birol, petrol, gaz ve kömürün hala önemli enerji kaynakları olmaya devam ettiğini ifade etti. Ancak büyümenin çoğunluğunun artık temiz enerji kaynaklarından sağlandığını belirten Birol, güneş ve rüzgar enerjisi, elektrikli araçlar ve bataryalar gibi temiz enerji teknolojilerinin üretimi için bakır ve çinko dahil değişik kritik minerallere ihtiyaç olduğuna da işaret etti.
Bu kritik minerallerin büyük bir kısmı sadece bir ya da iki ülkenin tekelinde bulunduğuna dikkat çeken Birol, “Temiz enerjide çeşitlilik olması önemli. Bu kaynakları bir ya da birkaç ülke elinde tutarsa, bu gerçekten önemli bir risk olabilir" dedi.
Birol, Çin'in bu alanda çok önemli bir oyuncu olduğunu söyledi. Çin’in temiz enerji teknolojisinde fiyatlarının düşmesinde önemli bir rolü olduğunu belirten Birol, “Ancak bu durum bir ülkenin iyiliğinden veya kötülüğünden değil. O ülkede teknik bir sorun veya jeopolitik bir gelişme olursa, bütün enerji tedarik zincirleri tehlikeye girebilir. Yumurtaların hepsini aynı sepete koymak akıllıca bir fikir değil, çeşitlendirme gerekli" ifadesini kullandı.
“Ticari belirsizlikler dünya ekonomisinde zayıflamaya yol açacak”
Birol, küresel ekonomide belirsizliklere yol açan korumacı ticaret politikalarının enerji sektörünü etkileyeceğini belirtti.
Doğal gaz, petrol veya temiz enerji teknolojilerinde ticaretin önemli olduğunu ve bu ülkelerin ürettikleri enerjiyi satmak istediğini kaydeden Birol, "Diğer ülkeler de bunu ithal etmek istiyor. Burada çok ciddi ticari engeller çıkarsa, bu enerji maliyetlerinin artmasına yol açabilir. Öte yandan, bu ticari belirsizlikler dünya ekonomisinde bir zayıflamaya yol açacak. Bu da özellikle petrol ve doğal gazda talebin zayıflamasına neden olabilir. Özellikle, Çin'in doğal gaz ya da sıvılaştırılmış doğal gaz talebinde zayıflama beklenebilir" değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye yeni ortaya çıkan fırsatları kullanabilir”
Birol, ticaret savaşlarının Türkiye'ye etkilerine ilişkin şunları anlattı: "Hemen hemen dünyanın tamamında olduğu gibi bu ticaret savaşlarının Türkiye için de ciddi sorunlar doğurabileceğini düşünüyorum ama eğer biz akıllı politikalar izlersek Türkiye'de yeni ortaya çıkan bazı fırsatları da kullanabilir."
